Akaryakıt Fiyatları/Ücretleri

Akaryakıt Fiyatları Nasıl Belirleniyor?

Akaryakıt fiyatlarının belirlenmesi sürecinde aslında pek çok aşama bulunuyor. Fiyat; Rafineri fiyatları, dağıtıcı fiyatları, EPDK payı, ÖTV, KDV gibi faktörler doğrultusunda belirlenmektedir. Ancak 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında hem dağıtıcılar hem de bayiler fiyatlara karar vermekte özgürdür. Elbette bayilerin özgürlüğü distribütör firmanın belirlediği tavan akaryakıt fiyatları ile sınırlıdır.

Akaryakıt fiyatlarını oluşturan unsurlar birbiriyle bağlantılı olduğundan motorin veya benzin fiyatlarında artış olduğunda bu artışın nedeni zincirin herhangi bir aşaması olabilir. Aynı şekilde indirimlerinin de rafineri fiyatlarından vergi indirimlerine kadar pek çok nedeni olabiliyor. Bu bilgiler ışığında fiyatların nasıl belirlendiğine daha yakından bakalım.

Ham Petrol Fiyatları

Akaryakıtın ana bileşeni olan ham petrolün uluslararası piyasa fiyatları, akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde en önemli faktördür. Ham petrol fiyatları dünya piyasalarındaki arz-talep dengesine, jeopolitik olaylara, üretim kesintilerine ve enerji politikalarına bağlı olarak dalgalanabilmektedir.

Döviz Kurları

Akaryakıtın ticareti uluslararası piyasalarda genellikle dolar cinsinden yapılır. Ülkenin yerel para biriminin dolar karşısındaki değeri akaryakıt fiyatlarını doğrudan etkiliyor. Yerel para biriminin dolara karşı zayıflaması akaryakıt fiyatları artışına neden olabilir.

Üretim ve Dağıtım Maliyetleri

Akaryakıtın üretimi, rafine edilmesi, depolanması ve dağıtımı gibi işlemler maliyetlidir. Bu maliyetler akaryakıt fiyatlarını etkileyen faktörler arasındadır. Üretimde verimlilik, enerji maliyetleri, nakliye ve depolama maliyetleri gibi faktörler akaryakıt fiyatlarındaki değişikliklere neden olabilir.

Vergiler

Akaryakıta uygulanan vergiler ülke politikalarına ve hükümet kararlarına göre değişiklik gösterir. Vergi oranlarının yüksek olması durumunda akaryakıtın vergi payı, fiyatın önemli ölçüde artmasına neden olabiliyor.

Arz-Talep Dengesi

Akaryakıt talebi ve arzı fiyatları etkileyen kritik faktörlerdir. Talebin arzı aşması durumunda fiyatlar artma eğiliminde olabilir. Aynı şekilde arzın talebi aşması durumunda fiyatlar düşebilir.

Jeopolitik ve Çevresel Faktörler

Ham petrol üreten bölgelerdeki siyasi istikrarsızlık, çatışmalar veya diğer jeopolitik olaylar arzı etkileyebilir ve bu da fiyatları artırabilir. Çevre düzenlemeleri, emisyon standartları ve çevre dostu yakıtlara olan talep gibi çevresel faktörler de akaryakıt fiyatlarında değişimlere neden olabilir. Aynı zamanda daha çevre dostu yakıtlara olan talep de fiyatları etkileyebilir.

Mevsimsel Değişiklikler

Yakıt talebi genellikle mevsimsel olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin yaz aylarında tatil sezonu nedeniyle sürüş talebi artabilir ve bu da fiyatları etkileyebilir.

Rekabet ve Pazar Yapısı

Akaryakıt dağıtım sektöründe rekabet düzeyi ve pazar yapısı farklılık göstermektedir. Rekabetçi bir piyasada fiyatlar daha düşük olma eğilimindedir.

EPDK Hissesi ve Özel Tüketim Vergisi

Akaryakıt fiyatlarının en büyük etkenleri arasında EPDK payı ve Özel Tüketim Vergisi yer alıyor. Satılan petrol ürünlerinin bir kısmı da EPDK’ya devrediliyor. EPDK’nın 2023 yılı akaryakıt payı ise benzin ve motorin gibi beyaz ürünlerde m3 başına 2,54 TL, diğer siyah ürünlerde ise ton başına 2,69 TL oldu. Ayrıca fiyat belirlenirken ÖTV de dikkate alınır.

Duty Free Rafinerisi Akaryakıt Fiyatları

Petrol ürünlerini ağırlıklı olarak yurt dışından ithal eden bir ülke olduğumuz için gümrüksüz rafineri fiyatları belirlenirken dış piyasalar dikkate alınıyor. Bu noktada Akdeniz – İtalya pazarında CIF Akdeniz ürün fiyatları etkili oluyor. Gümrüksüz rafineri tavan satış fiyatı, CIF Akdeniz ürün fiyatları ve döviz kurundaki dalgalanmalar referans alınarak belirlenmektedir.
Rafineri Fiyatı
Rafineri fiyatı; EPDK payı ÖTV ve gümrüksüz rafineri fiyatına göre belirlenmektedir. Bu işlemde kullanılan formül aşağıdaki gibidir:

EPDK Payı + ÖTV + Gümrüksüz Rafineri Fiyatı = KDV Hariç Rafineri Satış Fiyatı

Depo Satış Fiyatı

Akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde ve bu fiyatların değişken hale getirilmesinde rol oynayan faktörlerden biri de depo satış fiyatlarıdır. Çünkü depo satış fiyatları dağıtım şirketleri tarafından belirlenmektedir. Dağıtım şirketlerini akaryakıt istasyonu markaları olarak açıklayabiliriz.

Bu şirketler rafineriden petrol ürünlerini rafineri satış fiyatı üzerinden satın almaktadırlar. Daha sonra bu fiyata dağıtım ücreti, hizmet bedeli, kar payı gibi kalemler eklenir. Kısaca depo satış fiyatı dağıtım şirketinin fiyatlandırma politikasına bağlı olarak belirlenmektedir.

Pompa Satış Fiyatı

Pompa satış fiyatı ürünlerinin son tüketiciye yani araç sahiplerine satıldığı fiyatı ifade etmektedir. Benzin fiyatları akaryakıt istasyonu işletmecisi yani bayi tarafından belirlenmektedir. Bu süreçte serbest fiyatlandırma politikası uygulanıyor; Ancak dağıtım şirketleri de fiyat tavanı uygulamaktadır. Sonuç olarak akaryakıt istasyonu, dağıtım şirketinin belirlediği tavsiye pompa fiyatını aşmayacak şekilde pompa satış fiyatını belirlemekte serbesttir.

Akaryakıt istasyonları pompa satışı belirlerken bulundukları bölgenin piyasa koşullarını da dikkate alırlar. Bu nedenle benzin, motorin ve otogaz fiyatları alışveriş yaptığınız istasyonun markası dışında il, ilçe ve hatta ilçeye göre değişiklik gösterebilmektedir. EPDK pompa fiyat listesi sayfasından il ve ilçe seçerek bölgenizdeki akaryakıt istasyonlarının güncel fiyatlarına ulaşabilirsiniz.

Güncel Motorin/Mazot Akaryakıt Fiyatları 2023

Dizel fiyatları, dizel motorlu araç kullanan sürücüleri ilgilendiriyor. Çünkü bu araçlarda benzin yerine dizel yakıt kullanılıyor. Halk arasında dizel olarak bilinen yakıtın asıl adının dizel olduğunun da altını çizmemiz gerekiyor. Yani motorinin litre fiyatını öğrenmek için motorin fiyatlarına bakmak yeterli. Motorin fiyatları bölgeye ve tercih edilen akaryakıt istasyonuna göre farklılık gösterebilir.

Güncel LPG/Otogaz Akaryakıt Fiyatları 2023

LPG yani sıvılaştırılmış petrol gazı oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Otomobillerde kullanılan sıvılaştırılmış formdaki LPG türüne otogaz adı verilir. Otogaz ise LPG ile üretilen araçların yanı sıra sonradan LPG tankı takılan araçlarda da kullanılan bir yakıttır. LPG fiyatları da benzin fiyatlarında olduğu gibi farklı birçok faktörden etkilenebilir.

Yıllara Göre Akaryakıt Fiyatları Değişimi

Araç sahiplerinin büyük endişe duyduğu benzin fiyatları ve motorin fiyatları geçen yıldan bu yana ani artışlar gösterdi. Benzin ve motorin fiyatları yıllar itibarıyla ortalama 1 liralık artış veya indirim alıyor. 2022 ve 2023 yılı itibarıyla rekor farklılıklar gösterdi.

Artan petrol maliyetleri nedeniyle tüm dünyada otomobil sektörü hızlı bir dönüşüme uğradı. Benzin ve dizel hem pahalı hem de doğaya zararlı olduğundan içten yanmalı motorların yerini artık elektrikli otomobiller almaya başladı. Ayrıca rekabetçi pazarda yer alan otomobil markaları da son yıllardan itibaren büyük hacimli motorlar yerine küçük hacimli teknolojik motorlar üretiyor. Yaşanan bu akaryakıt fiyatı artışları karşısında araç sahiplerinin alabilecekleri belli başlı önlemler olabilir. Bu anlamda motor yağı kullanımı ve düzenli motor temizliği araçların çok daha az yakıt tüketerek uzun mesafeler kat etmesine yardımcı olabilir. Corfin Lubrication bünyesinde yer alan özel yağlayıcılar ve temizlik kimyasalları ile motorun ömrünü uzatarak performansının artmasını sağlayabilirsiniz.