Otomotiv Endüstrisinde Boyaya Uygun Gres ve Yağ Seçimi

Otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres ve yağ seçimi önemlidir. Devamlılık ve verim konusunda ciddi bir yere sahiptir. Bu nedenle de dikkate alınması gereken birçok noktayı içerisinde barındırır. Otomotiv sektörü gibi birçok sektörde kullanılan yağlar uygun ortamlarda ve sıcaklıklarda kullanılması gerekiyor. Doğal olarak da yağ seçimi ve kullanımı hakkında da bilgi sahibi olunması gerekiyor.

Silikon Açılması (Krater) Nedir? Nasıl Gözlenmelidir?

Silikon açılması, boyanın üzerinde çapı 1 cm’e kadar ulaşabilir. Küçük ölçekli krater benzeri delik veya çukurların oluşması durumudur. Büyük ölçekli kraterler ise genellikle ayrı ayrı gözlemlenirler. Küçük olanlar ise çoğu zaman yoğun bir şekilde bir araya gelmiş kümeler halinde bulunurlar. 

Silikon açılmasına genellikle dış ortamdan gelen yağ veya silikon benzeri maddeler yol açar. Ortamda mevcut bulunan ya da alt yüzeydeki gres, silikon, deterjan, yağ, kuru sabun, sprey tozu veya sprey tabancasına bulaşan yağ gibi katkılar kirlenmelere neden olabilir. Bu nedenle otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres seçilmelidir. Yağ seçimi konusunda dikkatli olunmalı ve kraterler düzenli olarak gözlemlenmelidir. 

Silikon Açılmasını Önlemek İçin Yapılması Gerekenler

Makine ve ekipman yüzeylerinde silikonda meydana gelen açılmaların ve kraterlerin önüne geçilebilmesi adına izlenmesi gereken birtakım yollar bulunuyor. Tüm bu yöntemler sayesinde yüzeyde bulunan silikonun zarar görmesi ve deforme olması engellenebilir. Bunar;

• Boya atölyesinde silikon gibi malzemeleri içeren cila kullanılmamasına dikkat edilmeli. 
• Boyanın yapılacağı yüzey, gres yağı çıkarıcılar ve mum ile iyice temizlenmeli.
• Temizleme solventinin yüzey üzerinde kurumasına izin vermeden ekipman parçaları kuru bir bez ile temizlenmeli ve bez yalnızca bir defa kullanılmalı.
• Zımpara öncesi ve sonrasında yüzey temizlenerek tozdan arındırılmalı.
• Uygulama öncesinde solvent temizleme işlemi tekrar edilmeli.
• Hava ekipmanının ve uygulama tabancasının bakımı talimatlara uygun şekilde yapılmalı.

Boyaya Uygun Yağlayıcı Seçimi ve Test İşlemleri Nasıl Yapılır?

Ekipman yüzeyinde bulunan boyanın bileşenleri yağlayıcı seçimi ile doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres ve yağ seçimi yapılan testlere ve boyanın türüne göre değişiklik gösterir. Boyalı yüzeylerde yağlayıcı seçimi için aşağıdaki adımlar sırasıyla izlenebilir. 

• Temiz ve elektrokodlu bir test plakası tercih edilmelidir. 
• Temiz ve tinerli bir bez yardımıyla test plakası iyice silinir.
• Testin yapılacağı yağ ürünü alüminyum bir kap içerisine yerleştirilir.
• Ardından testin uygulanacağı plaka, boya prosesinde boyatılır. 
• Etüv fırını ortalama 180 °C dereceye gelecek şekilde simüle edilecek sıcaklıkta ayarlanır.
• Boyanan malzeme ile test plakası etüv plakasına yerleştirilir.
• Fırında geçen 1 saatin ardından test plakasının yüzeyi incelenir. 
• İşlem gören metalin yüzeyinde kraterler gözlemleniyor ise testi yapılan gres ya da yağın, boyaya zarar verdiği çıkarımı yapılır ve test sonuçlarına işlenir. 

Boya Öncesinde Yağ Alma İşleminin Önemi

Yüzey hazırlama prosesinin ilk adımı olan yağ alma, ekipmanın gres ve yağ gibi her türlü kirleticiden arındırılması yoluyla gerçekleştirilir. Günümüzde yağ alma işlemi için yaygın olarak yüzey-aktif madde içermeyen çözeltiler tercih edilir.

Yüzeyin temiz olması sonraki adımların tamamını etkiler. Boya öncesindeki hazırlık aşamaları içerisinde en önemlisi olduğu kabul edilebilir. Yağ alma, bir banyoya daldırma veya püskürtme yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilebilir.

Özellikle otomotiv sektöründen yağ alma işlemi yaygın olarak başlangıç olarak püskürtme yöntemi kullanılır. Sonrasında ise daldırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilir. Bu uygulama sayesinde yağlar öncesinde püskürtme yöntemi ile uzaklaştırılır. Ardından da banyo ile tamamen yok edilebilir. 

Yağ alma işleminin en iyi şekilde sonuç vermesi için ikinci bir daldırma banyosu ile görünmeyen iç yüzeylerinde temizlenmesi sağlanabilir. Son olarak yapılan bu uygulama sayesinde kataforez banyosunun metal parçalar ve diğer birçok kirleticiden arındırılarak korunması sağlanmış olacaktır. 

Metal Yüzeylerin Organik Kaplama Uygulamasına Hazırlanması

Metal yüzeylerin boyanmasında uygulama öncesinde yapılan işlemlerin ilki yüzeyde bulunan oksit ve kir tabakasının uzaklaştırılmasıdır. Otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres ve yağ seçimi bu nedenle çok önemlidir. Yüzeylerin neredeyse tamamında metalin havada bulunan nem ve oksijenle etkileşime girer. Bunun sonucunda meydana gelen oksitlenmeler yoluyla oluşan bir tabaka bulunur.

Çok az miktarda serbest metal de içeren bu tabakanın gözenekleri arasında bulunur. Metal türüne göre farklılık gösteren başka safsızlıklar da vardır. Oluşan çeşitli çevresel orijinli kir partikülleri ile bakteriler, mantar ve küf kalıntıları oluşturarak bu yağ tabakasına yapışmış.

Çinko yüzeylerde yukarıdaki ek safsızlıklardan metal tozları, yağlar, çevre kirleticileri ve korozyon ürünlerine rastlanır. Alüminyum yüzeylerdeki kirleticiler de çinko yüzeylerdekilere benzer. Tek fark, alüminyum yüzeyler üzerinde sert ve dayanıklı bir alüminyum oksit tabakası bulunmasıdır. Bu oksit tabakası boyama açısından bir sorun teşkil etmez ve diğer kirliliklerin yüzeyden uzaklaştırılmasını zorlaştırır. Bu nedenle söz konusu tabakanın yüzeyden uzaklaştırılması gerekir.

Boyanacak Metal Nasıl Temizlenmelidir?

Boyanacak metali yağ, kir ve pas tabakasından arındırmak için kullanılır. Önce yağ alma daha sonra oksit tabakası temizleme işlemi yapılır. Yağ alma işlemi deterjan, solvent, alkali mekanik temizleme ve ultrasonografik temizleme yöntemlerinden biri uygulanarak gerçekleştirilir.

Endüstriyel uygulamalarda en sık uygulanan yöntemler sırasıyla solvent temizleme, alkali temizleme, deterjan temizleme ve mekanik temizlemedir. Solvent temizliği daldırma, basınçlı püskürtme veya fırçalama ile yapılır. 

Solvente batırılmış bezlerle silmek, temiz bir bezle hemen yeniden silme yapılmadığı sürece, yalnızca gres ve kiri bir noktadan diğerine taşımaya yarar. Beyaz ispirto, nafta, ksilen, toluen gibi hidrokarbonlar solvent temizleme uygulamalarında solvent olarak yaygın olarak kullanılır.

Bu çözücülerin izopropil alkol ve etanol gibi alkollerle birlikte kullanımı da daha az miktarlarda uygulanır. Etkili temizleyiciler olan klorlu hidrokarbonların insan sağlığı riskleri nedeniyle kullanımı daha azdır. Bu anlamda otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres ve yağ seçimi çok önemlidir.

Kapalı Mekanlarda Temizleme İşlemi Nasıl Yapılmalıdır?

Kapalı mekanlarda boyanacak yüzeylerin solvent buharları ile temizlenmesi etkili bir tekniktir. Soluma riski olmadığından, bu yöntemde klorlu hidrokarbonlar (örn. metilen klorür) veya toluen gibi çözücüler kullanılabilir. Solvent temizleme işleminde alev alma riski, çalışan sağlığı ve çevre kirliliği, yöntemin bazı yerlerde uygulanmasını kısıtlayan faktörlerdir. Bu şekilde de otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres ve yağ seçimi neden önemlidir anlıyoruz.

Alkali temizleme işlemlerinde en eski ve en yaygın kullanılan kimyasal sodyum hidroksittir (kostik soda). Sodyum hidroksitin sıcak çözeltilerine daldırılarak, pas tabakasının yanı sıra yağ ve kiri, demirli yüzeylerden büyük ölçüde çıkarmak mümkündür. 

Alkali İle temizlemenin riski, temizlikten sonra yeterli durulama yapılmadığında kalan alkalinin boya yapışması ve su direnci üzerinde çok olumsuz bir etkiye sahip olmasıdır. Oksit tabakasını metal yüzeylerden uzaklaştırmak için asitle dağlama yöntemi de uygulanabilir. Bu yöntem kullanılarak metal neredeyse tüm oksitlerinden arındırılabilir. Pasifleştirici bir çözeltinin uygulanmasıyla daha sonraki hızlı oksidasyon önlenir.

Oksit Tabakasını Mekanik Olarak Uzaklaştırma

Oksit tabakasının çıkarılmasına yönelik yaygın olarak uygulanan bir başka yaklaşım da mekanik temizleme yöntemidir. En etkili mekanik temizleme yöntemi, çelik bilyeler veya yüksek silisli kum kullanılarak patlatmadır. Bu yöntemle sadece oksit tabakası kaldırılmakla kalmaz. Aynı zamanda yüzeydeki dişler de açılarak boyanın tutunması kolaylaşır. 

Yağ, kir ve pastan arındırılmış demirli metal yüzeyler, hem boya yapışmasını iyileştirmek hem de korozyon direncini artırmak için fosfat kaplama işlemine tabi tutulabilir. Bu işlem ile boyanacak metalin yüzeyi daha iyi bir yapışma sağlayacak kimyasal yapı değişikliğine tabi tutulur. Bu sebeple otomotiv endüstrisinde boyaya uygun gres ve yağ seçimi yapılmalıdır.

Fosforik asit ile aşındırma işleminde oluşanlara benzer metal fosfat tabakaları daha kalın ve daha koruyucu özelliklerle oluşturulur. Fosfatlı yüzeyler anında pasifleştirilir ve ıslakken hızlı paslanmaya karşı korunur. Demir dışı metalik yüzeylerde, alkali yüzey temizleme ve etkili durulama sonrası çinko kromat banyoları ile yüzey hazırlama işlemi boya aderansını ve korozyon direncini artırmada eşsiz sonuçlar verir.