- Blog
- Okunma Sayısı: 3.916
Sonsuz Dişli Nedir ve Nasıl Çalışır
- Sonsuz dişli kullanmanın birtakım avantajları ve dezavantajları vardır.
- Yağlama konusunda sonsuz dişlilerde dikkat edilmesi gerek faktörler mevcuttur.
- Viskozite, sonsuz dişli setinde sonsuz vidanın tekerleğe temas etmesini önlemede en önemli faktördür.
- En yaygın sonsuz dişliler, bir pirinç çark ve bir çelik sonsuz vida ile yapılır.
Tahmini okuma süresi 8 dakika
İçindekiler
Sonsuz dişli, dönme hareketini 90 derece değiştirir ve hareket düzlemi solucanın sonsuz tekerlek üzerindeki konumu nedeniyle de değişir. Tipik olarak çelik bir solucan ve bir pirinç çarktan oluşurlar.
Sonsuz dişliler çalışırken bir elektrik motoru veya motor, solucana dönüş gücü uygular. Bir elektrik motoru veya farklı bir motor, solucana dönüş gücü uygular. Solucan tekerleğe karşı döner ve vida yüzü tekerleğin dişlerini iter. Böylece tekerlek yüke karşı itilir.
Sonsuz Dişlinin Avantajları
Standart bir dişli yerine sonsuz bir dişliyi seçmenin birkaç nedeni vardır.
Birincisi yüksek küçültme oranıdır. Bir sonsuz dişli, çok az çabayla büyük bir küçültme oranına sahip olabilir. Bu anlamda tek yapılması gereken, tekerleğe çevre eklemektir. Böylece, torku büyük ölçüde artırmak veya hızı büyük ölçüde azaltmak amacıyla kullanabilirsiniz.
Tek bir sonsuz dişlinin aynı redüksiyon seviyesini elde etmek için tipik olarak geleneksel bir dişli takımının birden fazla redüksiyonu gerekir. Yani dişli kullanıcıları daha az hareketli parçaya ve arıza için daha az alana sahiptir.
Dişli kullanmanın ikinci nedeni, gücün yönünü tersine çevirememektir. Solucan ve tekerlek arasındaki sürtünme nedeniyle, kendisine uygulanan kuvvetle bir tekerleğin solucanı hareket ettirmesi neredeyse imkansızdır.
Standart bir dişlide, yeterli kuvvet uygulandığında giriş ve çıkış bağımsız olarak döndürülebilir. Bu, standart bir dişli kutusuna bir geri dönüş kilidi eklemeyi gerektirir. Bu sayede dişli takımının karmaşıklığını daha da artırır.
Sonsuz Dişlilerin Dezavantajları
Standart bir dişli yerine sonsuz dişli tercih edilmemesinin özellikle göze batan bir nedeni vardır: yağlama. Sonsuz ve tekerlek dişli yüzeyleri arasındaki hareket tamamen kayar. Diş teması veya etkileşimi için yuvarlanan bir bileşen yoktur. Bu da yağlanmalarını nispeten zorlaştırır.
Sonsuz dişliler için gerekli yağlayıcılar genellikle çok yüksek viskozitelidir (ISO 320 ve üstü). Bu nedenle filtrelenmesi zordur ve gereken yağlayıcılar tipik olarak yaptıkları işte uzmanlaşmıştır. Bir ürünün özellikle bu tür ekipman için yerinde olmasını gerektirir.
Sonsuz Dişlilerde Yağlama
Bir sonsuz dişli ile ilgili temel sorun, gücü nasıl aktardığıdır. Spiral hareket, standart bir helisel dişli kullanılması durumunda gerekli olan, nispeten küçük bir alanda büyük miktarlarda azalmaya izin verir.
Sarmal hareket aynı zamanda, güç aktarımının birincil modu olmak için inanılmaz derecede sorunlu bir duruma neden olur. Bu genellikle kayma sürtünmesi veya kayma aşınması olarak bilinir.
Tipik bir dişli takımı ile güç, en azından yuvarlanma aşınması durumunda, diş üzerindeki tepe yük noktasında (tepe noktası veya hatve çizgisi olarak bilinir) aktarılır. Tepenin her iki tarafında kayma meydana gelir, ancak hız nispeten düşüktür.
Bir dişli ile tek güç aktarımı, kayma hareketidir. Solucan, çarkın dişi boyunca kayarken, kayganlaştırıcı film kalmayana kadar yavaşça yağlayıcı filmi ovalar. Sonuç olarak sonsuz bir sınır yağlama rejiminde çarkın metaline sürtünür. Sonsuz yüzey tekerlek yüzeyinden ayrıldığında daha fazla yağ alır. Bir sonraki devirde işlemi yeniden başlatır.
Tipik bir dişli dişindeki yuvarlanma sürtünmesi, boşlukları doldurmak ve iki bileşeni ayırmak için yağlayıcı film yolunda çok az şey gerektirir. Dişli diş apeksinin her iki tarafında kayma meydana geldiğinden, bu yükün üstesinden gelmek için yuvarlanma aşınması için kesinlikle gerekli olandan biraz daha yüksek bir yağ viskozitesi gerekir. Kayma nispeten düşük bir hızda gerçekleşir.
Sonsuz dişli çarkının üzerindeki sonsuz vida döner ve dönerken tekerleğe uygulanan yüke karşı ezilir. Solucanın tekerleğe temas etmesini önlemenin tek yolu, solucanın o kısmı yük bölgesinden çıkmadan önce tüm diş yüzeyinin silinmeyeceği kadar geniş bir film kalınlığına sahip olmasıdır.
Bu senaryo, özel bir tür yağlayıcı gerektirir. Nispeten yüksek viskoziteli bir yağlayıcı olması gerekmeyecek (yük veya sıcaklık ne kadar yüksek olursa, viskozite o kadar yüksek olmalıdır), mevcut kayma durumunun üstesinden gelmeye yardımcı olacak bir yolu olmalıdır.
Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için sonsuz dişlileri yağlamanın doğru yolu bölümünü okuyun.
Sonsuz Dişlilerde Viskozite
Viskozite, sonsuz dişli setinde sonsuz vidanın tekerleğe temas etmesini önlemede en önemli faktördür. Dişli donanımının yükü ve boyutu gerekli yağlayıcıyı belirlerken, ISO 460 veya ISO 680 oldukça yaygındır.
Bu viskozite aralığını filtrelemeyi denediyseniz, bunun sorunlu olduğunu bilirsiniz. Çünkü sahada bulunan filtrelerin veya pompaların hiçbirinin düzgün çalışması için uygun boyut veya değere sahip olmaması muhtemeldir.
Bu nedenle, muhtemelen bu tip ünite için özel bir pompa ve filtre almanız gerekecektir. Viskoz bir yağlayıcı, yağlayıcının filtre baypasını etkinleştirmesini önlemek için yavaş çalışan bir pompa gerektirir. Ayrıca yağın akmasına izin vermek için geniş bir yüzey alanlı filtre gerekecektir.
Aranacak Yağlayıcı Türleri
Sonsuz dişlilerde yaygın olarak kullanılan yağlayıcı türleri, mineral bazlı ve bileşik dişli yağlarıdır. Bir yağlayıcıya, kayma aşınmasını süresiz olarak aşabilecek hiçbir katkı maddesi eklenemez. Ancak bileşik dişli yağlarındaki doğal veya sentetik yağlı katkı maddesi kombinasyonu, iyi bir yağlama sağlar ve metal-metal temasına karşı ekstra bir koruma sunar.
Dişlilerde yaygın olarak kullanılan bir diğer yağlayıcı türü, mineral bazlı, endüstriyel aşırı basınç (EP) dişli yağlarıdır. Sarı metal (pirinç) bileşenli bir dişli kullanıyorsanız, bu tür yağlayıcıyla ilgili bazı sorunlar vardır.
Bununla birlikte, nispeten düşük çalışma sıcaklıklarınız varsa veya dişli diş yüzeylerinde sarı metal yoksa, bu yağlayıcı iyi çalışır. Polialfaolefin (PAO) yağları, doğal olarak iyi yağlama özelliklerine sahip oldukları için sonsuz dişli uygulamalarında iyi çalışır.
Yağlayıcı Türleri
Bir PAO dişli yağı, EP katkı maddeleri içerebileceğinden, katkı paketine dikkat etmek gerekir. Standart görev aşınma önleyici (AW) ile güçlendirilmiş bir dişli yağı, tipik olarak tercih edilebilir. Ancak özelliklerinin hangi metallerle uyumlu olduğunu kontrol etmelisiniz.
Uzmanlar, AW paketinin pirinçten önemli ölçüde sızıntıya neden olacak kadar reaktif olmadığından emin olunmalı. Çünkü yağ analizi testinde aşınma metallerini yakından izlemeyi önerir. Etki, AW reaktivitesi için en kötü durum senaryosunda bile EP ile görülenden çok daha az olmalıdır.
Ancak metal testlerinde ortaya çıkabilir. Normalden daha yüksek veya daha düşük sıcaklıklara dayanabilen bir yağlayıcıya ihtiyacınız varsa, uygun bir PAO bazlı ürün bulmanız mümkündür.
Dördüncü tip bir yağlayıcı olan polialkilen glikoller (PAG) son zamanlarda daha yaygın hale geliyor. Bu dişli yağlayıcıları mükemmel yağlayıcılık özelliklerine sahiptir. Birçok mineral yağlayıcıda düşük sıcaklık sorunlarına neden olan mumları içermez. Bu da onları düşük sıcaklıkta mükemmel bir seçim haline getirir. Mineral yağlar, bazı contalar ve boyalar ile uyumlu olmadıkları için PAG yağları kullanılırken dikkatli olunmalıdır.