Yağ Kirliliğinde Su Etkisi

Tahmini okuma süresi 8 dakika

Endüstri yağ kirliliğinde su ve partikül kontaminasyonunu azaltmak amacıyla geliştirilmiş filtreleme teknolojisine her yıl milyonlarca dolar harcıyor. Daha fazla gelişmiş bazı şirketler, yalnızca sıvı temizliğini kontrol ederek arıza oranlarını %90’a kadar azaltabiliyor.

Bununla birlikte bazı endüstriyel ortamlarda su, katı parçacıklardan çok daha sinsi bir kirleticidir. Genellikle atık yağ kirliliğinde su , bileşen arızasının birincil nedeni olarak görülmediğinden çoğu zaman göz ardı edilir.

Petrolün Karışıma Eklenmesi Halinde Su

Yağ suda üç veya daha fazla halde bulunabilir. Çözünmüş su olarak da bilinen ilk durumdur. Yağ boyunca dağılmış bireysel su molekülleri ile karakterize edilir. Bir yağlama yağındaki çözünmüş su, nemli bir günde havadaki nem ile karıştırılabilir. Bu durumda suyun orada olduğunu biliyoruz. Ancak molekülleri dağıldığı için atık yağ kirliliğinde su görülemeyecek kadar küçüktür.

Bu nedenle bir yağın varlığına dair görünür bir belirti olmaksızın önemli miktarda çözünmüş su içerebilir. Hidrolik sıvılar, türbin yağları ve çoğu endüstriyel yağ, yağın sıcaklığına ve yaşına bağlı olarak 200 ila 600 ppm kadar çözünmüş halde su tutabilir. Çözünmüş halde ise yeni yağdan üç ila dört kat daha fazla su tutabilir.

Suyun Çözünmüş Halde Kalması

Su miktarı, çözünmüş halde kalması için maksimum seviyeyi aştığında yağ doymuş hale gelir. Bu noktada su, emülsiyon olarak bilinen mikroskobik damlacıklar halinde sağda asılı kalır. Bu durum serin bir bahar gününde atık yağ kirliliğinde su durumunda sis oluşumuna benzer. Bu durumda havadaki nem miktarı doyma noktasını aşar. Küçük nem damlacıklarının veya sislerin süspansiyona alınmasına neden olur.

Emülsiyon haline getirilmiş yağ/su karışımına daha fazla su ilave edilmesi durumu meydana gelebilir. Emülsiyon haline getirilmiş yağın yanı sıra serbest bir su tabakası üreten iki fazın ayrılmasına yol açacaktır. Havadaki nem miktarı aşırı olduğunda yağan yağmura benzetilebilir.

Yağ Kirliliğinde Su Etkileri

Bir yağlama sisteminde en zararlı iki faz emülsifiye ve serbest gezen sudur. Kaymalı yataklarda suyun yağa göre sıkıştırılamaz olması atık yağ kirliliğinde su, hidrodinamik yağ filminin kaybına ve dolayısıyla aşırı aşınmaya neden olabilir.

Rulmanlarda bu durum daha kötü olabilir. Atık yağ kirliliğinde su sadece yağ film mukavemetini yok etmekle kalmaz. Aynı zamanda bir yuvarlanma elemanı yatağının yük bölgesindeki aşırı sıcaklıklar ve basınçlar altında hem serbest hem de emülsifiye edilmiş su, eroziv aşınmanın meydana gelmesine neden olan ani flaş buharlaşmasına neden olabilir.

Belirli koşullar altında su molekülleri, yuvarlanan eleman yatağının yük bölgesinde üretilen yüksek basınçların bir sonucu olarak kendilerini oluşturan oksijen ve hidrojen atomlarına parçalanabilir. Nispeten küçük boyutları nedeniyle hidrojen iyonları, hidrojen gevrekliği olarak bilinen bir fenomenle sonuçlanan yatak kanalının yüzeyine emilebilir.

Yağ Kirliliğinde Su İle İlgili Rulman Hasarı

Hidrojen gevrekleşmesine yeraltı yatak metalürjisindeki bir değişiklik neden olur. Hidrojen gevrekleşmesine, yeraltı yatak metalurjisindeki bir değişiklik neden olur. Bu değişiklik, yatak malzemesinin zayıf veya kırılgan olmasına sebebiyet verir. Aynı zamanda kanal yüzeyinin altında çatlamaya meyilli olmasına neden olur. Atık yağ kirliliğinde su yüzey altı çatlakları yüzeye yayıldığında bu durum çukurlaşmaya neden olur. Hatta parçalanmalara yol açabilir.

Serbest ve emülsiyon haline getirilmiş suyun etkileri çözünmüş suya göre daha zararlı olduğundan nem seviyelerinin doyma noktasının çok altında kalmasını sağlamaktır. Hizmet içi çoğu yağlayıcı için bu durum yağ tipine ve sıcaklığına bağlı olarak 100 ila 300 ppm veya daha az bir oran anlamına gelir.

Ancak, bu seviyelerde atık yağ kirliliğinde su bile önemli miktarda hasar meydana getirebilir. Genel olarak konuşursak, suyun az seviyede olması diye bir şey yoktur. Bu nedenle su kirliliğini mümkün olduğunca düşük tutmak için her türlü makul çaba gösterilmelidir.

Suyun Yağlayıcı Üzerindeki Etkileri

Atık yağ su kirliliği, sadece makine bileşenleri üzerinde doğrudan zararlı bir etkiye sahip olmakla kalmaz. Aynı zamanda yağlama yağlarının yaşlanma hızında da doğrudan bir rol oynar. Bir yağlama yağında su bulunması, oksidasyonun ilerlemesinin on kat artmasına neden olabilir. Bu da özellikle bakır, kurşun ve kalay gibi katalitik metallerin bulunduğu ortamlarda yağın erken yaşlanmasına neden olabilir.

Ek olarak, fosfat esterleri ve dibazik esterler gibi bazı sentetik yağ türlerinin suyla reaksiyona girer. Baz stoğunun yok olmasına ve asit oluşumuna neden olduğu bilinmektedir.

Atık yağ kirliliğinde su ve nemden etkilenebilecek sadece baz yağ değildir. Sülfürlü AW ve EP tipi katkı maddeleri, fenolik antioksidanlar gibi belirli katkı maddeleri su tarafından kolayca hidrolize edilir. Bu durum da hem katkı maddesi ölümüne hem de asidik yan ürünlerin oluşumuna neden olur.

Yağ Kirliliğinde Su Ölçümü Testleri

Nem seviyelerini kontrol etmek için nemin varlığını tespit edebilmek gerekir. Bir yağlama yağının nem içeriğini belirlemek için kullanılan birden fazla test yöntemi vardır. Bu yöntemler, basit bir aparattan, daha karmaşık bir kimyasal teste veya yerinde tarama amaçları için ideal olan yüzde propu testine kadar uzanır.

Crackle Testi

Atık yağ su kirliliği testleri içerisinde en temel olanı Crackle testidir. Bu testte, 320°F (130°C) sıcaklıkta bir sıcak plaka tutulur. Daha sonra ortasına küçük bir yağ damlası yerleştirilir. Yağda bulunan herhangi bir nem, su buharlaştıkça gözlemlenen kabarcıkların sayısına yansır. Yağlayıcıya bağlı olarak, nispeten az sayıda küçük kabarcık yaklaşık 500 ila 1.000 ppm (yüzde 0,05 ila 0,1) suyu gösterir.

Çatlak Testi

Atık yağ su kirliliği Çatlak Testi, yalnızca serbest ve emülsifiye suya duyarlıdır. Daha büyük boyutta ve önemli ölçüde bulunan kabarcık, yaklaşık 1.000 ila 2.000 ppm suyu gösterebilir. Duyulabilir seviyedeki bir çatırdama sesi 2.000 ppm’yi aşan nem seviyelerini gösterir.

Su İçin Yerinde Tarama Testi

Atık yağ su kirliliği için tarama testinin bir türü de bağıl nem sensörünün kullanılmasıdır. Tarama testinde sensör, filmden geçen nem miktarını belirleyebilen ince bir film kapasitans ızgarası kullanır. İster hava ister yağda kullanılsın, teknolojisi aynıdır ve veri çıkışı yüzde RH değerindedir.

Daha önce tartışıldığı gibi, yüzde RH, petrolün henüz doyma noktasına ulaşıp ulaşmadığının bir göstergesidir. Ancak atmosferde olduğu gibi sıcaklık ne kadar düşükse, su konsantrasyonu açısından doyma noktası da o kadar düşüktür. 

Bu yöntemin en önemli avantajı, nispeten düşük işletme maliyetleri ve gerçek zamanlı izleme sağlamak için kritik tesis ekipmanlarına kalıcı olarak monte edilebilmesidir. 

Fourier Dönüşümü Kızılötesi Spektroskopisi

Atık yağ su kirliliği için yerinde tarana yöntemlerinin yanı sıra yaygın olarak kullanılan yöntemler vardır. Bir başka yöntem de Fourier Dönüşümü Kızılötesi Spektroskopisidir (FTIR). Bu test serbest, emülsifiye ve çözünmüş suya karşı hassastı. Ancak kesinliği yaklaşık 1.000 ppm’lik daha düşük bir tespit limiti ile sınırlıdır. Bu test birçok uygulamada yeterlidir, ancak endüstriyel uygulamalar için yetersiz kalabilir.

Karl Fischer Nem Testi

Karl Fischer Nem Testi bir yağlama yağındaki çözünmüş, emülsifiye ve serbest su miktarını belirlemenin yöntemidir. Doğru kullanıldığında, Karl Fischer testi 10 ppm veya yüzde 0.001 kadar atık yağ su kirliliği ve düşük su seviyelerini ölçebilir. Kükürtlü EP ve AW katkı maddelerinin neden olduğu parazit etkilerinden kaçınmak için Karl Fischer nem testi kullanılırken dikkatli olunmalıdır.

Atık Yağ Kirliliğinde Su Konusunda Dikkatli Olun

Su seviyelerini belirlemek amacıyla hangi yöntem kullanılırsanız kullanın kesin olan bir şey var. Atık yağ su kirliliği ve su, yağlayıcı arızasının, bileşen arızasının ve zayıf makine güvenilirliğinin başlıca nedenidir. 

Tüm kirleticiler gibi, sadece varlığını tanımak değil. Aynı zamanda su girişinin kaynağını kontrol etmek. Bir yandan ortadan kaldırmak için adımlar atmak da önemlidir. Mümkünse, tüm ekipmandaki su ve nem seviyelerini olabildiğince düşük tutmak gerekir. Aynı şekilde her türlü çaba gösterilerek doygunluk sınırının altında tutmalısınız.

• Konsantre Gider Açıcı [W-MAX Q11]
• Rulman Gres Yağı Seçimi
• Düşük Viskozitenin Anlamı
• Gres Yağı Nedir ? – Greslerin Sınıflandırılması
• Hidroliz ve Hidrolitik Kararlılığı Anlamak